Editor-in-Chief Hatice Kübra Elçioğlu Vice Editors Levent Kabasakal Esra Tatar Online ISSN 2630-6344 Publisher Marmara University Frequency Bimonthly (Six issues / year) Abbreviation J.Res.Pharm. Former Name Marmara Pharmaceutical Journal
Marmara Pharmaceutical Journal 2012 , Vol 16 , Issue 3
Tek enfeksiyon tanılı reçetelere hekimlerin yazdığı antibiyotiklerin değerlendirilmesi
Salih Mollahaliloğlu1, Ali Alkan1, Başak Dönertaş2, Şenay Özgülcü1, Uğur Dilmen1, Ahmet Akıcı2
1Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Ankara, Türkiye
2Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye
DOI : 10.12991/201216400 AMAÇ: Hekimlerin enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde, antibiyotik kullanımı konusunda çeşitli sorunlar yaşanmaktadır. Bu araştırmada hekimlerin tek enfeksiyon tanısı içeren reçetelere yazmış oldukları antibiyotiklerin ilaç kullanımı yönünden ayrıntılı olarak incelenmesi amaçlandı.

YÖNTEM: Türkiye'nin 10 ilindeki birinci basamak (BB) ve çeşitli hastanelerde (H) yazılmış olan reçeteler eczaneye başvuru sırasında fotokopi edilerek toplandı. Bu reçeteler arasında tek tanı içeren ve antibiyotik yazılmış 951 reçete çeşitli ilaç kullanımı göstergelerine göre değerlendirildi.

BULGULAR: Reçete başına düşen ilaç sayısının (RBDİS) 3,11 olduğu, reçetelere yazılan ilaçların %36,1'ini antibiyotiklerin oluşturduğu saptandı. Reçete başına düşen tedavi maliyetinin (RBDTM) ortalama 48,86 TL, reçete başına düşen (RBD) antibiyotik maliyetinin ortalama 24,78 TL olduğu saptandı. En sık yazılan antibiyotiklerin farenjit, tonsillit ve sinüzitte amoksisilin+klavulanik asit (sırasıyla, %30,1, %42,3 ve %27,1), bronşitte sefuroksim (%16,5), idrar yolu enfeksiyonlarında ise levofloksasin (%23,2) olduğu saptandı. BB'ler ve H'lerin her birinde RBDİS, RBDTM, RBD antibiyotik sayısı ve RBD antibiyotik maliyetinin bu 5 endikasyona göre karşılaştırmasında istatistiksel olarak anlamlı derecede farklılık saptandı (p<0,05).

SONUÇ: Reçetelere ortalama 3'ün üzerinde ilaç yazılmış olması yüksek bulunmuştur. Bu değerin çoklu tanıların ayıklanmadığı başka reçete analizi çalışmalarındakine yakın olması, hekimlerin polifarmasiye yatkınlıklarını düşündürmektedir. Ayrıntısı incelenen tanılar arasında farenjit, tonsillit ve sinüzitte “amoksisilin+klavulanik asidin” en sık tercih edilen antibiyotik olduğu; hekimlerin genel olarak geniş spektrumlu antibiyotikleri tercih ettiği ve bunun reçete maliyetine yansıdığı göze çarpmaktadır. Bu tespitler enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde hekimlerin yeterince akılcı davranmadıklarına işaret etmektedir. Keywords : Enfeksiyon, tanı, antibakteriyel ajanlar, reçeteler, hekimler

Marmara University